• Tình trạng thiếu lao động lành nghề ở Đức chủ yếu là ở các ngành nghề thủ công và kỹ thuật. Sự gia tăng mạnh mẽ trong lĩnh vực hậu cần cũng như nhu cầu liên tục cao về công nghệ thông tin. Ngoài ra còn có nhiều vị trí tuyển dụng cho các chuyên gia trong nhóm nghề nghiệp y tế, y học và dịch vụ xã hội. Đặc biệt ở Sachsen-Anhalt, Mecklenburg-Western Pomerania và Brandenburg, hiện đang có nhu cầu ngày càng tăng đối với các chuyên gia chăm sóc sức khỏe.
• Sự thiếu hụt lao động lành nghề ở Đức là một vấn đề phức tạp chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố nhân khẩu học và kinh tế xã hội. Nó không chỉ giới hạn trong một lĩnh vực duy nhất mà trải rộng trên các ngành như chăm sóc sức khỏe, kỹ thuật, công nghệ thông tin và xây dựng, tác động đến cả khu vực công và tư nhân. Các biện pháp chủ động như cải cách nhập cư, thúc đẩy giáo dục dạy nghề và STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học), và tăng cường sự tham gia của lực lượng lao động giữa các nhóm thiểu số là rất quan trọng để giải quyết thách thức này.

• Tình trạng thiếu lao động lành nghề ở Đức trở lại mạnh mẽ hơn trong ngành nhà hàng khách sạn Mong muốn đi du lịch gần như lại tăng cao như trước khi xảy ra đại dịch Corona. Do đó, nhu cầu về bồi bàn, đầu bếp và nhân viên tạm thời là rất cần thiết. Tổng cộng có 108.246 việc làm trong ngành khách sạn và nhà hàng đã được đăng, nhiều hơn một phần tư so với một năm trước. Đây là lần đầu tiên sau hơn hai năm lĩnh vực nghề nghiệp này có mặt trong top 10 bảng xếp hạng. Ngoài Mecklenburg-Western Pomerania, số lượng việc làm trên mức trung bình cho nhân viên mới hiện đang được quảng cáo ở đây, đặc biệt là ở Berlin và Brandenburg.
• Các yếu tố nhân khẩu học ảnh hưởng đến tình trạng thiếu lao động lành nghề ở Đức: Sự thiếu hụt lao động lành nghề ở Đức là do một số yếu tố, bao gồm dân số già, tỷ lệ sinh thấp và mô hình di cư trong nước. Theo Bộ Liên bang về kinh tế và khí hậu Đức, tính đến năm 2034, khoảng 30-45% dân số Đức ở độ tuổi từ 67 trở lên và đến năm 2060 nước Đức chỉ còn lại 1/3 tỷ lệ người trong độ đủ lao động nếu Đức không đẩy mạnh chính sách nhập cư. Tỷ lệ người cao tuổi ngày càng tăng này ngụ ý rằng một bộ phận đáng kể lực lượng lao động sắp nghỉ hưu, để lại một khoảng trống trong các lĩnh vực khác nhau đòi hỏi lao động có kỹ năng.
• Và thực tế Đức đang phải vật lộn với tỷ lệ sinh thấp, điều này làm phức tạp thêm vấn đề già hóa dân số. Theo dữ liệu của Eurostat, năm 2019, tỷ suất sinh ở Đức ở mức 1,54, thấp hơn đáng kể so với mức sinh thay thế là 2,1. Điều này có nghĩa là có ít người trẻ tuổi hơn tham gia vào thị trường lao động, làm gia tăng vấn đề thay thế những công nhân lành nghề đã nghỉ hưu.
• Việc di cư trong nước từ Đông Đức sang Tây Đức cũng góp phần tạo ra sự chênh lệch về tình trạng thiếu lao động giữa các khu vực. Các khu vực phía Đông phải đối mặt với tình trạng cạn kiệt đáng kể những người trẻ tuổi và có trình độ học vấn, dẫn đến tình trạng thiếu lao động lành nghề nghiêm trọng ở những khu vực này. Nói chung, các yếu tố nhân khẩu học này đưa ra một thách thức phức tạp mà Đức cần phải giải quyết để khắc phục tình trạng thiếu lao động lành nghề và đảm bảo một nền kinh tế mạnh mẽ và sôi động trong tương lai.
• Sự thiếu hụt công nhân lành nghề của Đức có thể có tác động đáng kể đến nền kinh tế của nước này, có khả năng ảnh hưởng đến năng suất, tăng trưởng kinh tế và khả năng cạnh tranh. Đó là rào cản đối với sự đổi mới và mở rộng của các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, vốn là xương sống của nền kinh tế Đức. Bất chấp những thách thức, nó cũng tạo ra những cơ hội để cải cách giáo dục, đào tạo và phát triển lực lượng lao động.

Những nỗ lực để chống lại sự thiếu hụt công nhân lành nghề ở Đức

• Để đối phó với sự thiếu hụt ngày càng tăng của công nhân lành nghề, Đức đã thực hiện nhiều sáng kiến nhằm mở rộng lực lượng lao động trong nước và thu hút nhân tài nước ngoài. Một trong những chiến lược chính là tăng cường các chương trình đào tạo nghề, ở Đức gọi là “hệ thống kép”. Điều này liên quan đến việc sinh viên dành một phần thời gian trong tuần của họ tại một trường dạy nghề và phần còn lại tại một công ty, kết hợp hiệu quả giáo dục lý thuyết với đào tạo thực tế.
• Trong những năm gần đây, Đức cũng đang nỗ lực thúc đẩy sự quan tâm nhiều hơn đến các lĩnh vực STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học) trong giới trẻ. Để đạt được mục tiêu này, chính phủ đã triển khai nhiều sáng kiến giáo dục, bao gồm hợp tác với các công ty công nghệ để đưa nhiều công nghệ tiên tiến hơn vào lớp học và thúc đẩy các chương trình cố vấn trong các lĩnh vực STEM. Mục đích là để sớm kích thích sự quan tâm và tham gia vào các lĩnh vực này và đảm bảo nguồn lao động lành nghề ổn định trong tương lai. Các chính sách nhập cư cởi mở của Đức, bao gồm Thẻ xanh EU và Đạo luật nhập cư có tay nghề, đã đóng một vai trò quan trọng trong việc thu hút nhân tài nước ngoài để giúp giảm bớt tình trạng thiếu lao động lành nghề. Tuy nhiên, những thách thức như rào cản ngôn ngữ, công nhận bằng cấp nước ngoài và hội nhập văn hóa có thể ảnh hưởng đến sự thành công của các chính sách này. Đảm bảo sự hội nhập suôn sẻ của người lao động nước ngoài vào thị trường lao động Đức cũng quan trọng như việc thu hút họ.
• Đồng thời, Đức đang nỗ lực cải thiện điều kiện làm việc và tăng cường các ưu đãi cho người lao động đã có mặt tại nước này. Điều này bao gồm các biện pháp như tăng lương, cải thiện sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống và thúc đẩy các cơ hội giáo dục nâng cao cho nhân viên. Ngoài ra, nhận thấy tiềm năng chưa được khai thác của một số nhóm nhân khẩu học nhất định, các sáng kiến đã được đưa ra để khuyến khích phụ nữ, người lớn tuổi và những người có nguồn gốc di cư tham gia lực lượng lao động nhiều hơn. Bằng cách tận dụng các chiến lược này, Đức đặt mục tiêu thu hẹp khoảng cách công nhân lành nghề và thúc đẩy một thị trường lao động linh hoạt và năng động hơn. Lĩnh vực chăm sóc sức khỏe ở Đức đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt trầm trọng lao động lành nghề. Điều này một phần là do nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng của dân số già của đất nước. Các chiến lược để giải quyết vấn đề này bao gồm cải thiện điều kiện làm việc trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, thúc đẩy các ngành nghề chăm sóc sức khỏe trong giới trẻ và hợp lý hóa quy trình cho các chuyên gia chăm sóc sức khỏe nước ngoài làm việc tại Đức.
• Tình trạng thiếu lao động có tay nghề cao của Đức đã được giảm thiểu một phần nhờ các chính sách nhập cư cởi mở của nước này, chính sách này đã tích cực tìm cách thu hút lao động có tay nghề cao từ nước ngoài. Việc di cư của lao động có kỹ năng đã trở thành một giải pháp quan trọng để chống lại lực lượng lao động già và tỷ lệ sinh thấp. Trên thực tế, kể từ khi Thẻ xanh EU và Đạo luật nhập cư có tay nghề được giới thiệu, Đức đã có thể thu hút một số lượng đáng kể những người nhập cư có tay nghề cao.
• Đạo luật nhập cư có tay nghề cao, có hiệu lực vào tháng 3 năm 2020, nhằm mục đích tạo điều kiện thuận lợi và đẩy nhanh quá trình nhập cư cho các chuyên gia có trình độ từ bên ngoài EU. Đạo luật có các điều khoản công nhận trình độ nước ngoài và mở rộng khả năng cho các chuyên gia có trình độ đến Đức để tìm việc. Nó là công cụ giải quyết nhu cầu của thị trường lao động, đặc biệt là trong các lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe và công nghê thông tin, nơi nhu cầu về lao động có kỹ năng vượt xa nguồn cung.